Stara baśń – streszczenie, plan wydarzeń

Streszczenie

Hengo i Gerda odpoczywali podczas swojej podróży. Spali oni w szałasie, a o poranku zauważyli, że konie są czymś zaniepokojone. Postanowili ruszać dalej. Ich niepokój był uzasadniony – w trakcie podróży przypuszczono na nich atak. Wysłane w ich stronę strzały zraniły mężczyzn. Podróżni zdążali do chaty Wisza. Ten posłuszny zwyczajowi, przyjął podróżnych. Mimo to, ma wobec nich podejrzenia o szpiegostwo.

Przed kolacją rozłożone zostały towary przywiezione przez gości. Hengo chciał podarować córce gospodarza pierścień, jednak Dziwa nie przyjęła go. Wspólnie spożyto kolację. Hengo powiedział Wiszowi, że celem jego podróży jest dotarcie do Popiela. W niedługą chwilę po wskazaniu mu drogi, pojawili się ludzie służący Popielowi. Związano gościa Wiszy, a na domiar złego, kazano mu oddać jednego ludzi na służbę. Wybrany został Sambor. Po chwili Hengo został uwolniony.

Pochodząca od Popiela grupa, której dowódcą był Smerda, ruszyła razem z nim oraz kupcami w stronę siedziby Popiela. Podróż upływała na rozmowie, spotkano także Słowana, który swymi pieśniami opowiedział między innymi historię Wandy i Kraka.

Wyprawa dociera do celu. Hengo zostaje powitany i odesłany by mógł odpocząć. Wcześniej jednak przekazuje wiadomość Brunhildzie, małżonce kmiecia. Mówi on, że ojciec jej obiecał pomoc w przypadku buntu. Sambor wdaje się w rozmowę ze znajomym – Kosem. Ten informuje go o uwięzieniu Leszka. Synowiec kniazia został umieszczony w wierzy przez niego samego.

Odbywająca się u kniazia uczta zakończona jest bójką pomiędzy pozostałymi gośćmi. Hengo został zmuszony do wypicia wina i przekazania wiadomości, które miał dla Brunhildy. Ma zanieść odpowiedź – synowie Popiela nie mogą obecnie powrócić, a on sam nie potrzebuje wsparcia.

Następnego dnia Brunhilda zakupiła towary od Hengo. Popiel nie chciał uiścić kupcowi należności. W tym samym czasie na zamku pojawili się bliscy ofiar dnia poprzedniego. Odezwał się jeden z zakrwawionych gości, mówiąc jak było naprawdę. Jednak został on szybko uciszony. Hengo razem z kmieciami ruszyli z dworu. Mimo napomnień ojca, Gerda powiedział o tym co widział Dziwie.

Wisza postanowił zwołać wiec. Zachowując ostrożność wyruszył do Domana, następnie razem podążyli do kniazia Miłosza. Ten jednak ugościł ich i nie chciał mieszać się w ich plan. Kolejnym ich celem było mieszkanie Piasta.

Rozmówili się z nim w lesie i postanowili zwołać wiec. Tego samego dnia pojawił się tam Znosek. Szpieg z dworu Popiela powiedział, że pragnie on zgody ze swymi krewniakami i wystąpienia przeciwko kniaziom. Wisza ustalił miejsce wiecu – Żmijowe Uroczysko. Terminem miała być noc przed nocą Kupały. Syn wyruszył by poinformować o tym innych.

Jednak i Popiel był dobrze poinformowany. Do Wiszy przybył Sambor, który poinformował o spodziewanym ataku Popiela. Wisza przygotował wszystkich domowników. Mimo próby pojednania rozpętała się walka, w której zginął sam gospodarz. Donan i synowie poległego pragną zemsty. Córka Wiszy nie przyjmuje oświadczyn Donana.

W trakcie wiecu powstają obawy przed atakiem Niemców. Podsłuchujący Znosek zostaje raniony przez uczestników spotkania. Dwie córki Wiszy spacerują po lesie. Spotykają tam Jaruhę wieszczącą, że w Noc Kupały poleje się krew, jeśli Dziwa się tam pojawi.

Wróżba spełnia się. Dziwa, która zlekceważyła chęć pomocy Sambora i wróżbę Jaruchy, zostaje porwana przez Donana. Okazało się jednak, że udało jej się uwolnić. Raniwszy porywacza, postanawia zostać kapłankom.

Jaruha ratowała rannego. Do jego pokoju przyszło kilku gości w tym Myszek, który opowiedział o Popielu ściągającym niemiecką pomoc. O wsparcie prosił także inny kmieć, ale i szpieg Popiela. Został jednak wypędzony przez rozgniewanego pana domu.

Dziwa dotarła do chramu. Niedługo po jej przybyciu zmuszona do wróżenia przepowiedziała Popielowi krew i pożogę. Rozgniewany bohater chciał wrócić do siebie, jednak utrudniła mu to burza. Powrócił do domu i wysłał poselstwo z prośbą o pomoc militarną. Odrzucił propozycję ugody z kmieciami.

Brunhilda tymczasem wypuściła Leszka i kazała odesłać go do domu rodzinnego. Winą za jego ślepotę obarczyła służbę. Miłosz przywitał syna, zatroskany jego stanem. Bracia Miłosza udali się na dwór Popiela. Postanowili skorzystać ze skierowanego do nich zaproszenia. Padli ofiarą Brunhildy, która dolała trucizny do ich napoju.

Jednak tylko pozornie wydarzenia na dworze miały nie wyjść na jaw. Oto dotarł on do Miłosza i doniósł o wszystkim. Wybrano Myszka na przewodnika. Plan był prosty – Popiel miał zginąć podczas polowania.

Gdy tylko udał się do lasu, po raz kolejny pojawiła się stara wieszczka, która ostrzegała go. Mimo przygotowanej zasadzki, udało mu się uciec. Schował się wraz ze Smerdą u Piasta, który zapewnił mu schronienie przed jego niedoszłymi zabójcami. Gospodarz przygotowywał się do postrzyżyn syna, które miały miejsce kolejnego dnia. Odwiedzili go także niezwykli goście, którzy głosili nową wiarę.

Doman zdążał tymczasem do chramu Nijoły. Tam też zastał swą niedoszłą zabójczynię. Nie chciał on jednak zemsty lecz przekonać kobietę, którą kochał do siebie. Po nocy spędzonej u Mirszy jego myśli kierowały się do Mili, córki gospodarza. Ta przezornie nazbierała lubczyku i zdobyła serce Domana.

Rozpoczęła się bitwa z Popielem. Tuż przed jej rozpoczęciem odesłał on swoich synów w drogę powrotną do dziadków. Sam przetrwał splądrowanie i podpalenie grodu. Ukrył się z żoną w wieży. Jego wierny donosiciel zginął próbując dostać się do swoich panów. Na wieży ukryła się większa ilość ludzi. W trosce o zapasy, Brunhilda otruła część z nich. Wkrótce i sama para została znaleziona martwą.

Odbywał się wiec bez udziału Piasta. Próbowano wybrać przywódcę, gdy przyszła wieść o planowanym ataku synów Popiela wspieranych przez „Pomorców”, Kaszubów i Niemców. Wodzem został Dobek. Udało mu się pokonać wroga, który teoretycznie miał przewagę. Przeprowadzony w nocy atak zapewnił zwycięstwo kmieciom. Synowie Popiela uniknęli jednak atakujących.

Ludek wśród zaatakowanych spotkał Henga. Rację miał jego ojciec – był to szpieg. Wziął go zatem ze sobą jako niewolnika. Polanie postanowili kontynuować walkę ze zbiegami. Dalej nie obrano nowego władcy, co było przeciwstawieniem się wróżbie wyroczni.

W tym czasie ślub z Domanem brała Mila. Na gości napadnięto i mimo ucieczki, zginęła panna młoda. Ranny nowożeniec uratował się i znalazł na wyspie. Uratowała się także Jaruha, która gotowa była pomóc Domanowi w zdobyciu serca Dziwy. Opowiedziała jej bajkę o przeznaczeniu, która zasiała w sercu dziewczyny wątpliwości.

Polanie na swego kmiecia wybrali Piasta. Był on szanowany, a ponadto wydawał się być postacią idealnie pasującą do przepowiedni. On sam jednak nie palił się do objęcia władzy. Wiedział jak wiele zła zdążyli wyrządzić Leszek i Pepełek – synowie Popiela. Tych dwóch próbował uwięzić Miłosz. Próba ta jednak skończyła się zamordowaniem mężczyzny i splądrowaniem jego dworu. Jednak Ci z towarzyszy Leszka, którzy wywodzili się z tego samego rodu, odłączyli się od tych, którzy krwią krewnych splamili swe ręce.

Piast niezwykłą uwagę przywiążywał do niewolników, którzy mogli zniweczyć jego plany. Hengo taki też miał zamiar. Przydzielony Dobkowi usiłował wkupić się w jego łaski. Dobek ruszył z nim do obozu wroga i tam też udawał przyjaciela potomków Popiela. Zebrawsy informacje powiesił kupca nad ogniskiem a sam powrócił do swoich wojsk.

Niebawem doszło do starcia. Zwycięski wyszedł z niego Piast, choć i jego ludzie ponieśli rany. Był wśród nich Dobek, który został odwieziony do chramu przez Domana i Sambora. Pierwszy z nich nadal starał się o rękę Dziwy.

Piast osiadł w Knieźnie i chciał zakończyć spór. Synowie Popiela pojawili się na pertraktacjach. Rzucono kamienie na znak zgody. Zakończeniem było przystąpienie do budowy osady oraz ślub Dziwy z niestrudzonym Domanem.

Plan wydarzeń

1. Zasadzka na Hego i Gerdę.
2. Niepokój Wiszy i ugoszczenie podróżnych.
3. Przybycie posłańców Popiela.
4. Wizyta na dworze.
5. Rozmowa Gerdy z Dziwą.
6. Zwołanie wiecu.
7. Atak i zabicie Wiszy.
8. Przepowiednia wieszczki.
9. Uprowadzenie Dziwy.
10. Ranienie Domana i udanie się Dziwy do świątyni.
11. Wróżba dla Popiela.
12. Zabójstwo popełnione przez Popiela.
13. Zasadzka na Popiela.
14. Uroczystość postrzyżyn.
15. Poznanie Domana z Milą.
16. Splądrowanie grodu Popiela.
17. Śmierć Popiela w wieży.
18. Zabójstwo podczas wesela Domana i Mili.
19. Opieka Dziwy nad Domanem.
20. Intryga Jaruhy.
21. Napad kmieci na wojska synów Popiela.
22. Wybór Piasta na kniazia.
23. Rzeź w domu Miłosza. Odwrócenie się rodu od potomków Popiela.
24. Postęp Hego.
25. Zwycięstwo Piasta.
26. Ślub Dziwy i Domana. Budowa osady.