Unikalne i sprawdzone teksty

„Zbrodnia i kara” jako powieść psychologiczna | wypracowanie

„Zbrodnię i karę” Fiodora Dostojewskiego można określić mianem powieści psychologicznej. Jej najistotniejsza płaszczyzna znaczeniowa obejmuje bowiem przeżycia wewnętrzne bohaterów, a zwłaszcza głównej postaci, Rodiona Raskolnikowa. Dzieło stanowi fascynujące studium psychiki zabójcy, jego motywacji oraz zachowania po dokonaniu zbrodni.

Raskolnikow w imię dobrych założeń postanawia zabić nieuczciwą lichwiarkę, Alonę Iwanownę, a następnie podzielić się jej majątkiem z potrzebującymi. Jego zbrodnia nie jest zwyczajnym czynem na tle rabunkowym, ale głęboko przemyślanym „eksperymentem”, który ma stanowić miernik wartości młodego studenta. Po zabójstwie Raskolnikow zachowuje się całkowicie irracjonalnie. Popada w rodzaj paranoi, wydaje mu się, że wszyscy go śledzą i podejrzewają. Dostojewski dokonuje w powieści swoistej wiwisekcji bohatera. Czytelnik ma okazję śledzić najbardziej intymne przeżycia i przemyślenia bohatera.

Dzięki obszernym partiom mowy pozornie zależnej pisarz pozwala odbiorcy niejako ujrzeć świat oczyma bohatera. Jednocześnie psychologizm „Zbrodni i kary”, jako dzieła epoki wielkiego realizmu, jest mocno powiązany z sytuacją społeczną. Motywacja działania Raskolnikowa rodzi się bowiem w określonej, precyzyjnie zarysowanej sytuacji. Składają się na nią ogólna niesprawiedliwość społeczna (świadomość, że ubodzy są bezlitośnie wykorzystywani przez bogatych) oraz osobiste problemy finansowe studenta. Raskolnikow czuje się osobą działającą w imieniu całej społeczności, wszystkich słabych, którzy sami nie mogą lub nie potrafią się obronić.

Jednocześnie psychologizm „Zbrodni i kary” zapowiada najważniejsze cechy dwudziestowiecznej prozy psychologicznej. Bieg narracji w dużej mierze wyznaczają tu przemyślenia bohaterów, ale także sny i mechanizmy działania pamięci (np. w historii Swidrygajłowa).

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Lekarz – zawód czy posłannictwo?...

Zawód lekarza to jedna z najbardziej interesujących profesji. Nieustannie styka się on ze śmiercią ratuje ludzi przed chorobami i przynosi im ulgę w cierpieniu –...

Niezapomniana przygoda - opowiadanie...

Nigdy nie sądziłam że niezapomniana przygoda przytrafi mi się podczas drogi do szkoły. Od zawsze przecież chodziłam tą samą ścieżką przez las. Jednak do ostatniej...

Czy bohaterów „Dywizjonu 303”...

Arkady Fiedler w swojej książce „Dywizjon 303” nazywa polskich pilotów biorących udział w bitwie o Anglię współczesnymi rycerzami. Porównanie...

Czy kultura polska jest kulturą...

Odpowiedź na pytanie czy kultura polska jest kulturą o cechach mieszczańskich nie jest odpowiedzią łatwą. Można bowiem w polskiej kulturze dostrzec elementy twórczości...

Sens przypowieści biblijnych

Zazwyczaj gdy mowa o Biblii mamy na myśli jedną książkę. Gdy chodzi o formę fizyczną będziemy mieli rację – Pismo Święte to najczęściej jeden obszerny tom....

„Jądro ciemności” - znaczenie...

Tytuł „Jądro ciemności” ma znaczenie symboliczne. Po pierwsze odnosi się do Afryki jako kontynentu czarnych ludzi – w sensie dosłownym – ale również...

Biedota w „Lalce” – opracowanie...

„Lalka” Bolesława Prusa jest dziełem w którym ukazana została szczegółowa panorama polskiego społeczeństwa. Co charakterystyczne dla powieści...

Motyw vanitas w literaturze i sztuce...

Słowo „vanitas” to po łacinie „marność”. Przez wieki najpopularniejszym językiem w jakim czytano Pismo Święte była bowiem łacina – i właśnie...

O czym mówią moje książki nocą...

„Książka nie jest tak fajna jak film!” – powiedział ostatnio mój kolega. „W filmie widzisz co robią bohaterowie słyszysz jak rozmawiają....