Obecnie Tytus Czyżewski pamiętany jest przede wszystkim jako malarz i osoba szukająca informacji o nim natrafia przede wszystkim na analizę jego twórczości plastycznej. Jednak był on również poetą i jak jednak zauważył Czesław Miłosz: utwory jego mają prawo do swego miejsca w każdej antologii.
Przyjrzymy się więc biografii tego cokolwiek zapomnianego obecnie twórcy. Czyżewski przyszedł na świat w roku 1880, w pobliżu Limanowej – konkretnie w Przyszowej. Nie jest to bez znaczenia dla jego przyszłych dzieł. Czyżewski miał mianowicie możliwość zetknięcia się z miejscowym folklorem. Dogłębna znajomość mentalności górali i twórczości ludowej pozwoliła mu na odwołanie się to nich w poezji.
Tytus pochodził z rodziny szlacheckiej i odebrał bardzo dobre wykształcenie. Po skończeniu szkoły średniej w Nowym Sączu udał się do Krakowa, gdzie trafił pod opiekę takich sław malarskich, jak Stanisław Wyspiański, czy Józef Mehoffer. Oczywiście, co typowe dla artystów przełomu XIX i XX wieku, Czyżewski kontynuował edukację w stolicy Francji. Po powrocie do Polski pracował, jako nauczyciel rysunku w gimnazjum – pamiętajmy, że ówczesne gimnazja uchodziły za placówki prestiżowe i nauczyciele tam uczący cieszyli się dużym respektem. I wojnę światową nasz bohater spędził w większości we Wiedniu, chociaż pod koniec konfliktu przeprowadził się ponownie do Krakowa. Tutaj współtworzył życie artystyczno-towarzyskie, będąc podporą klubu „Gałka muszkatołowa”, działającego w kawiarni o tej samej nazwie.
W latach dwudziestych Czyżewski pełnił funkcję dyplomaty. Okres ten to początek jego sławy jako krytyka sztuki – pełną renomę uzyskał na tym polu w latach trzydziestych. Karierze położyła kres wojna. W powstaniu warszawskim zniszczone zostało mieszkanie Czyżewskiego, razem z jego nieopublikowanym tomem wierszy. Poeta musiał więc kolejny raz w swoim życiu udać się do Krakowa – tam też zmarł w 1945 roku.
Zarówno malarstwo, jak i literatura Czyżewskiego zdradzają dążenia formistyczne. Jak opisał tę grupę przywoływany Miłosz: Kładli oni nacisk na czysta formę jako istotę sztuki; tak wiec w malarstwie ruch ich prowadził do deformacji przedstawianych przedmiotów, a nawet do kompozycji niefiguratywnych. Ową grę z formą dostrzec można w poezji Czyżewskiego choćby w „Pastorałkach” (1925). Autor odnosił się w nich do ludowych jasełek, jednak przetwarzał po swojemu motywy folkloru. Również w słynnym „Nożu w bżuhu”, współredagowanym przez Bruno Jasieńskiego, znaleźć można oryginalne wiersze Czyżewskiego.
Jak wspomniano na początku, dzisiaj Czyżewski wydaje się twórcą cokolwiek zapomnianym. Warto jednak sięgać zarówno po jego poezję, jak i malarstwo – choćby po to, by dowiedzieć się, co prawie sto lat temu uchodziło za skandal!
Biografia Zbigniew Herbert urodził się w 1924 roku we Lwowie w rodzinie urzędnika bankowego. Ukończył VIII Gimnazjum i Liceum im. Jana Kazimierza we Lwowie. Po wybuchu II...
Stefan Żeromski należał do najpopularniejszych polskich autorów przełomu XIX i XX wieku. Jego twórczość stanowiła istotny głos w sprawach społecznych obyczajowych...
Biografia Czesław Janczarski (pseudonim Jan Antkiewicz) – polski poeta twórca literatury dziecięcej oraz tłumacz z języka rosyjskiego. Urodził się na Wołyniu...
Biografia Jack London (prawdziwe nazwisko John Griffith Chaney) – amerykański pisarz urodził się 12 stycznia 1876 r. w San Francisco natomiast zmarł 22 listopada 1916...
Vladimir Nabokov to jeden z największych oryginałów i skandalistów literackich XX wieku. Trudno usytuować go wśród innych pisarzy trudno nawet osadzić...
Krystyna Drzewiecka z wykształcenia historyk zasłynęła jako autorka interesujących i jedynych w swoim rodzaju książek dla najmłodszych czytelników. Szersze grono...
Biografia Zofia Nałkowska należy do grona najwybitniejszych i najbarwniejszych postaci w historii polskiej literatury. Autorka „Granicy” zasłynęła nie tylko...
Bolesław Leśmian wyróżnia się wśród polskich poetów XX wieku oryginalnością. Wydaje się że przez całe swoje życie stał obok głównego...
Biografia Zofia Kossak–Szczucka – wybitna polska powieściopisarka współzałożycielka tajnych organizacji: Frontu Odrodzenia Polski oraz Rady Pomocy Żydom...