Dom to jedno z najważniejszych miejsc w naszej kulturze. By uświadomić sobie ten fakt, trzeba przypomnieć sobie, jaką grozą napawa nas samo pojęcie bezdomności. Wiąże się ono zazwyczaj z głodem, zimnem i poczuciem nieustannego niebezpieczeństwa. Człowiek pozbawiony domu czuje się niczym dzikie zwierzę, ścigane przez myśliwych. Nie posiada miejsca, gdzie może odpocząć i schronić się w chwilach grozy. Różne formy bezdomności są tematem powieści Stefana Żeromskiego „Ludzie bezdomni”. Jakie znaczenie ma więc dom dla jej bohaterów?
Oczywiście dom to po prostu… dom, miejsce gdzie można zamieszkać. W ten najprostszy sposób, rozumują zazwyczaj robotnicy, tacy jak Wiktor, brat Tomasza Judyma. Zależy im na przestrzeni chroniącej przed deszczem, chłodem i dymem, wydobywającym się z fabrycznych kominów. Niestety, takie marzenia są czymś niedoścignionym dla większej części klasy robotniczej. Zazwyczaj pracownicy fabryk mieszkają w ciemnych, zadymionych klitkach, lepiących się od brudu. Małe pokoiki są zamieszkiwanie przez wieloosobowe rodziny – pozbawia to ich mieszkańców wszelkiej prywatności. Nie można też marzyć o chwili spokoju i wytchnienia, gdy w tym samym, niewielkim pomieszczeniu znajduje się kilka innych osób. Nawet te fatalne warunki są czymś, co nie została otrzymane raz na zawsze – byle choroba może sprawić, że żywiciel rodziny straci pracę i nie będzie pieniędzy na czynsz. Cała rodzina może w każdej chwili wylądować na bruku. Dla robotników dom ma też bardziej metaforyczne znaczenie – to zakorzenienie, zaznajomienie z miastem i jego mieszkańcami. Jeśli chcą poprawić swój los i emigrować do bogatszych krajów, muszą zrezygnować z obu tych domów (mieszkania i zakorzenienie) i udać się na poniewierkę.
Dom może oznaczać tez ludzi bliskich, którzy nas rozumieją. W ten sposób rozumują zarówno Tomasz Judym, jak i Joanna Podborska. Judym stracił kontakt z klasą społeczną, z której się wywodził, ale nie zdobył przyjaciół w tej, do której się dostał. Nie ma przyjaciół wśród robotników, ale również lekarze spoglądają z niechęcią na niego i jego idealizm. Pozytywistyczne koncepcje Judyma wyróżniają go spośród cynicznego i dbającego tylko prywatę społeczeństwa – ale oznacza to również jego samotność i poczucie niezrozumienia. Joanna jest sierotą i marzy o miłości oraz rodzinie. Jest gotowa poświęcić wszystko dla bratniej duszy i stworzenia prawdziwego „domowego ogniska”. Jednak nie zostaje to jej dane – Judym, jej ukochany, wybiera ostatecznie bezdomność, obawiając się, iż rodzina odciągnęłaby go od działalność społecznikowskiej.
„Ludzie bezdomni” to powieść tragiczna. Dla bohaterów dom jest pojęciem centralnym. Marzą zarówno o miejscu, w którym mogliby znaleźć schronienie, jak i o domu w mniej dosłownym znaczeniu – ludziach pełnych ciepła i zrozumienia. Dom oznacza też dla nich wszystkich – zarówno dla robotników, jak i dla inteligentów – poczucie stabilizacji. Niestety, na skutek różnych zbiegów okoliczności, żaden z bohaterów powieści nie zdobywa swojego wymarzonego domu.
Jedną z najważniejszych płaszczyzn ideowych powieści „Nad Niemnem” jest etos pracy. Praca stanowi tu bowiem wzorzec kulturowy usankcjonowany przez tradycję i...
Tomasz Judym jest bohaterem powieści Stefana Żeromskiego „Ludzie bezdomni”. Powieść została opublikowana w roku 1900 w okresie gdy rozkwitały w Polsce ideały...
Stare przysłowie mówi że „człowiek bez ojczyzny jest jak drzewo bez korzeni”. Niektórzy twierdzą że w dzisiejszych czasach maksyma ta staje się...
Moja droga z domu do szkoły jest długa i wiedzie przez całe miasto. Część z niej muszę przejść pieszo a część pokonuje autobusem. Obok mojego domu skręcam w alejkę....
Słowo „satyra” bardzo często pojawia się w prasie i telewizji. Przywykliśmy do niego tak bardzo że często sami nie zastanawiamy się jakie są cechy satyry...
Wielki włoski intelektualista Umberto Eco stwierdził że kto czyta książki żyje podwójnie. Uważam że ten profesor a przy tym wspaniały pisarz (autor „Imienia...
Juliusz Verne to według mnie jeden z najciekawszych pisarzy jacy żyli w XIX wieku! Była to epoka obfitująca w wielkich literatów – wtedy tworzyli Henryk Sienkiewicz...
W historii polskiej kultury Stanisław Ignacy Witkiewicz zapisał się nie tylko jako wybitny twórca ale także jako autor jednej z najciekawszych i najbardziej nietypowych...
Jeszcze do czasów po II wojnie światowej Polska była krajem rolniczym – większość społeczeństwa pracowała na roli. Temat życia na wsi pojawiał się więc...