Unikalne i sprawdzone teksty

Smutno mi, Boże – interpretacja i analiza

Wiersz Antoniego Słonimskiego „Smutno mi, Boże” pochodzi z lat dwudziestych XX wieku. Tytuł i treść nawiązują do „Hymnu” Juliusza Słowackiego (znanego też jako „Smutno mi, Boże”).

Dzieło Słowackiego jest opisem rozpaczy emigranta, który tęskni za utraconą ojczyzną. Wprawdzie „nie znał prawie rodzinnego domu”, jednak nawet ta cząstka kraju, jaką pamięta, zadaje mu ból nie do zniesienia. Każdy szczegół, taki jak przylot bocianów, sprawia, że serce krwawi za tym ledwo znanym, pozostawionym na wieki miejscem. Nawet uroki świata nie są w stanie ugasić tęsknoty człowieka pozbawionego ojczyzny.

Smutno mi, Boże! Dla mnie na zachodzie
Rozlałeś tęczę blasków promienistą;
Emigrant, Ojczyzna, Tęsknota
Przede mną gasisz w lazurowej wodzie
Gwiazdę ognistą…
Choć mi tak niebo Ty złocisz i morze,
Smutno mi, Boże!

Utwór Słonimskiego również posiada refren w postaci westchnienia „Smutno mi, Boże”. Jedna czytelnik dość szybko orientuje się, że melancholia poety nie jest spowodowana tęsknotą za Polską, a tym, że wraca on do ojczyzny. Smutek jest wynikiem między innymi tego, że w obcych stronach świat wydaje się piękniejszy (np. na poziomie przyrody) – Słowacki uważał, że nawet ta wspaniałość nie rekompensuje tęsknoty. Słonimski trzeźwo zauważa, że piękno pozostaje pięknem nawet poza Polską – a piękno zawsze szmutno porzucać.

Największa melancholia poety bierze się jednak ze świadomości tego, że nie jest w swej ojczyźnie mile widziany. Stwierdza: tam w kraju ktoś, kto tylko lubi,/ że dla najlepszych ledwo jestem obojętny. Zamiast pochwał z powodu swej twórczości Słonimski (bo to przecież on jest podmiotem lirycznym) doczekał się tylko antysemickich uwag. Za granicą nikt nie wytykał jego żydowskiego pochodzenia, nie kpił z niego, ani nie atakował z tego powodu.

że nikt mnie tutaj szyderczo nie pytał
O krew moją i dziadów, którymi się szczycę

Polacy nie mieli tyle wielkości ducha – autor nieraz padał ofiarą antysemickich szyderstw. Trudno, by znosił to, bez mrugnięcia okiem. Zwłaszcza że jemu, poecie tworzącemu w polskim języku, odmawiano wręcz miana Polaka!

Utwór Słonimskiego to litania wyrzutów pod adresem Polski i Polaków. Ale nie tylko. Wiersz nie jest wyrazem niechęci wobec kraju, jego odrzucenia. Ostatnie linijki zmieniają bowiem całkowicie jego przesłanie utworu:

I że mnie pali ten ogień namiętny,
że nam żarliwą miłość, co mnie gubi
Do ziemi, której serce zapomnieć nie może -
Smutno mi, Boże!

Widać więc, że mimo goryczy, jaką czuje, poeta jest zakochany w Polsce. Być może jest to miłość wspanialsza niż ta, którą czuł Słowacki. Słonimski bowiem nie został dobrze przyjęty przez Polskę – a mimo to nie przestaje jej kochać całym sercem.

Forma utworu (kilka informacji):
– układ rymów ababacc
– apostrofa (do Boga)
– wykrzyknienie (Smutno mi, Boże)

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Rok 1984 – opracowanie interpretacja...

Geneza „Rok 1984” to powieść Georga Orwella opublikowana w 1949 roku. Orwell był lewicowcem całe życie wyznającym ideały socjalistyczne. Jednak w czasie hiszpańskiej...

Zbytki polskie Wacław Potocki –...

Wacław Potocki łączył działalność artystyczną z udaną karierą polityczną. Na niwie państwowej osiągnął m.in. godności sędziego grodzkiego bieckiego oraz podczaszego...

Alchemik – streszczenie skrótowe...

„Alchemik” to powieść która potwierdziła pozycję Paulo Coehlo na rynku literackim. Mimo negatywnych głosów krytyki wielu ludzi bardzo ceni rady...

Miło szaleć kiedy czas po temu...

Pieśń XX („Miło szaleć kiedy czas po temu”) łączy refleksję nad życiem charakterystyczną dla poważniejszych utworów Kochanowskiego z dowcipem i „biesiadnym”...

Legenda o przerwanym hejnale

Dawno temu przed wiekami ziemie polskie były grabione przez okrutnych bezlitosnych Tatarów. Kraków również znajdował się w poważnym niebezpieczeństwie....

Rozmowy z katem - opracowanie problematyka...

Geneza Kazimierz Moczarski był oficerem Armii Krajowej. Formacja ta stała się obiektem prześladowań przez strony powojennych władz komunistycznych. Moczarski został aresztowany...

My dzieci z dworca ZOO – streszczenie...

Streszczenie Są lata 70 – te XX w. Do Zachodniego Berlina przeprowadza się właśnie młoda Niemka – piętnastoletnia Christiane F. która zamieszkuje wraz...

Antygona Sofokles - streszczenie...

Streszczenie „Antygona” Sofoklesa rozpoczyna się od rozmowy sióstr Antygony i Ismeny o decyzji Kreona. Stwierdził on bowiem że jeden z ich braci Polinejkes...

Żywot człowieka poczciwego - opracowanie...

W 1568 roku Mikołaj Rej opublikował tzw. „Zwierciadło” utwór łączący fragmenty wierszowane i prozę. Prozą właśnie spisana została jego część...