Powieść Jana Jakuba Rousseau ukazała się po raz pierwszy w 1761 roku pod tytułem „Lettres de deux amans habitans d'une petite ville au pied des Alpes” („Listy dwojga kochanków mieszkańców małego miasteczka u stóp Alp”). Tytuł ów w późniejszych... Więcej »
Więcej »„Julia czyli Nowa Heloiza” Jana Jakuba Rousseau należała do najpopularniejszych dzieł XVIII wieku. Książka ukazała się w 1761 roku i w ciągu czterdziestu lat miała około siedemdziesięciu wydań – drukarze zaś mieli nie nadążać z przygotowywaniem kolejnych egzemplarzy.... Więcej »
Więcej »Geneza „Kubuś Fatalista i jego Pan” Diderota ukazał się w całości w 1796 roku już po śmierci autora jednak wcześniej czytelnicy francuscy i niemieccy poznali fragmenty utworu. W 1785 roku tłumaczenia części dzieła podjął się sam Goethe który należał do admiratorów... Więcej »
Więcej »Streszczenie dzieła Diderota „Kubuś Fatalista i jego pan” należy do zadań trudnych z powodu specyficznej szkatułkowej konstrukcji opowieści. Głównym wątkiem jest droga tytułowych bohaterów do wsi gdzie żyć ma rzekomy nieślubny syn szlachcica (Pana). Jednocześnie... Więcej »
Więcej »Geneza czas akcji „Kandyd” jest utworem w którym Wolter polemizuje z teoriami Gottfrieda Wilhelma Leibniza mówiącymi iż nasz świat jest najlepszym z możliwych a każde zło jakie ma miejsce czemuś służy. Poglądy Leibniza reprezentuje nauczyciel tytułowego bohatera... Więcej »
Więcej »Streszczenie Tytułowy Kandyd mieszka w posiadłości baronów de Thunder-ten-tronckh w niemieckiej Westfalii. Nie znamy jego pochodzenia być może jest nieprawym synem arystokraty. W zamku pobiera nauki od filozofa Panglossa zwolennika optymistycznej tezy iż nasz świat jest najlepszym z możliwych... Więcej »
Więcej »Dzieło Jana Potockiego należy do najwybitniejszych powieści okresu Oświecenia – nie tylko polskiego ale światowego. Potocki spisywał „Rękopis znaleziony w Saragossie” w ostatnim dwudziestoleciu swojego życia. Nie przypisywał specjalnego znaczenia owej książce która... Więcej »
Więcej »Pełen tytuł omawianej książki Stanisława Staszica to „Przestrogi dla Polski z teraźniejszych politycznych Europy związków i z praw natury wypadające przez pisarza Uwag nad życiem Jana Zamoyskiego”. Wydana została anonimowo w 1790 roku. Warto zwrócić uwagę na tę... Więcej »
Więcej »„Pieśń Legionów Polskich we Włoszech” znana także jako „Mazurek Dąbrowskiego” została napisana w lipcu 1797 roku na terenie Włoch. Autorem słów był Józef Wybicki zaś autora melodii nie udało się ustalić – być może mamy do czynienia z... Więcej »
Więcej »„Pieśń o Narodzeniu Pańskim” Franciszka Karpińskiego stanowią część tomu „Pieśni nabożne” opublikowanego w 1792 roku. Szybko zyskała ona popularność i do dzisiaj funkcjonuje jako kolęda. Pierwsza strofa oparta jest na kilku wyraźnych kontrastach. Bóg się... Więcej »
Więcej »Wiesz Franciszka Karpińskiego „Do Justyny. Tęskność na wiosnę” należy do najbardziej znanych przykładów polskiej XVIII-wiecznej liryki miłosnej. W życiu poety ważną rolę odegrały kobiety o tym imieniu (słynne „trzy Justyny”) chociaż z żadną nie udało... Więcej »
Więcej »W literaturze XVIII-wiecznej wielką popularność zdobył motyw zakochanych pasterzy (pojawiający się już wcześniej). Życie wiejskie przedstawiano jako arkadyjski ideał a arystokratki wyobrażały sobie siebie w roli pastereczek wzdychających do pastuszków – oczywiście te wyobrażenia... Więcej »
Więcej »W 1789 roku francuski wynalazca Jean-Pierre Blanchard odbył nad Warszawą lot balonem. Wydarzenie to zainspirowało Adama Naruszowicza do napisania ody – z dzisiejszego punktu widzenia może się wydawać nieco komiczne że utwór pod tytułem „Balon” ma sławić możliwości... Więcej »
Więcej »Streszczenie Akcja „Powrotu posła” dzieje się w trakcie Sejmu Wielkiego. Utwór rozpoczyna się od rozmowy służących którzy komentują bohaterów i ich charaktery. Z wielką krytyką spotyka się postać Szarmanckiego – „sowizdrzała" kombinatora i uwodziciela.... Więcej »
Więcej »Geneza „Powrót Posła" został napisany w trakcie trwania Sejmu Wielkiego (1788-1792) konkretnie w 1790 roku. Wystawiony rok później spotkał się z dużym odzewem i zdobył olbrzymią popularność. Pod dość schematyczną intrygą obyczajową Niemcewicz zmieścił interesujący... Więcej »
Więcej »„Hymn do miłości ojczyzny” Ignacy Krasicki zaprezentował w 1774 roku. Był to jego dość późny (autor miał już 40 lat) debiut literacki. Utwór z miejsca zdobył popularność i zaskarbił Krasickiemu szacunek koneserów poezji i patriotów. Wiersz stał... Więcej »
Więcej »Geneza Powieść stanowi dziś prawdopodobnie najpopularniejszy gatunek literacki więc często jesteśmy skłonni zapominać o tym że pojawiła się stosunkowo niedawno. Prawdopodobnie dojrzałość w skali europejskiej powieść osiągnęła wraz z „Don Kichotem” Cervantesa (XVI w.)... Więcej »
Więcej »Streszczenie Powieść Ignacego Krasickiego podzielona jest na trzy części odpowiadające kolejnym etapom życia głównego bohatera (a zarazem narratora) Mikołaja. Pierwsza z nich opowiada o jego dzieciństwie i młodości – służy krytyce staropolskiego sposobu życia (utracjuszostwo... Więcej »
Więcej »Geneza „Monachomachia” została napisana przez Ignacego Krasickiego między 1776 a 1778 rokiem. W 1778 roku została wydana jednak bez podania autora (wydanie utworu pod nazwiskiem Krasickiego miało miejsce dopiero w 1802 roku już po śmierci autora). „Monachomachia” jest... Więcej »
Więcej »Streszczenie „Monachomachia” jest oświeceniową krytyką wad stanu duchownego – tym bardziej interesującą że napisaną przez wysokiego dygnitarza kościelnego (Krasicki został nawet arcybiskupem). Utwór dzieje się w miasteczku nad którym dominują klasztory: Było... Więcej »
Więcej »W satyrze „Małżeństwo” Ignacy Krasicki roztrząsa tematy wydawałoby się dość egzotyczne jak na osobę jego pokroju – musimy pamiętać w końcu że był osobą duchowną i nawet dość wysoko wspiął się w hierarchii kościelnej (ostatecznie został arcybiskupem). W omawianym... Więcej »
Więcej »Palinodia oznacza po grecku utwór odwołujący wcześniejsze oskarżenia. Taki tytuł nosi satyra Ignacego Krasickiego w której pozornie odwołuje on zarzuty jakie w innych utworach stawiał swoim współczesnym. Oczywiście jak na naszego biskupa przystało owo odwołanie jest... Więcej »
Więcej »Satyra Ignacego Krasickiego „Świat zepsuty” pozbawiona jest elementów komicznych. To ostra krytyka współczesnego poecie społeczeństwa polskiego które zagubiło dobre obyczaje i obywatelskie cnoty. Na początku Krasicki wyjaśnia co skłania go do zabrania głosu... Więcej »
Więcej »Satyra „Żona modna” Ignacego Krasickiego opowiada o szlachcicu Piotrze. Spotyka on swojego znajomego który gratuluje mu że udało mu się ożenić. Piotr nie sprawia jednak wrażenia szczególnie szczęśliwego a na pytanie skąd taki nastrój opowiada dotychczasową... Więcej »
Więcej »W satyrze „Pijaństwo” Ignacy Krasicki wykpiwa przywary swoich rodaków. Utwór jest dialogiem dwóch przyjaciół. Jeden z nich ledwo chodzi i żali się iż mu dokucza ból głowy okrutny. Dalej wyjaśnia skąd ten stan. Na początek świętował imieniny... Więcej »
Więcej »Adresatem satyry Ignacego Krasickiego „Do króla” jest Stanisław August Poniatowski. Możemy to poznać nie tylko po tym że to on rządził Polską w czasach biskupa-poety ale również po niektórych szczegółach biograficznych podanych w utworze (młody wiek... Więcej »
Więcej »Satyry Ignacego Krasickiego do dzisiaj cieszą się uznaniem krytyków a także czytelników. Prawdopodobnie są one obok bajek najpopularniejszą częścią spuścizny biskupa-poety. Krasicki odczytywał swe utwory satyryczne między innymi w czasie słynnych obiadów czwartkowych... Więcej »
Więcej »W bajce „Filozof i chłop” Ignacego Krasickiego ukazane zostają dwie postacie. Pierwszą z nich jest tytułowy filozof „mędrzec” co bardzo wiele myślał więcej jeszcze gadał. Dowiaduje się on o drugim mędrcu który ma mieszkać poza miastem na wsi – udaje... Więcej »
Więcej »W bajce „Mądry i głupi” Ignacy Krasicki przywołuje znany temat literacki tzn. skontrastowanie głupoty i mądrości. O bohaterach nie wiemy nic więcej poza tym że reprezentują te cechy – równie dobrze rozmowy mogłyby toczyć upersonifikowana mądrość z upersonifikowaną... Więcej »
Więcej »Bajka Ignacego Krasickiego „Człowiek i zdrowie” jest smutną uwagą nad bezmyślnością z jaką ludzie traktuję swoje ciała. W utworze przedstawione zostaję dwie postacie – człowiek który oczywiście oznacza wszystkich ludzi i zantropomorfizowane zdrowie. Bohaterowie... Więcej »
Więcej »Bohaterem bajki Ignacego Krasickiego „Pan i pies” jest tytułowe zwierzę. Sam właściciel nie pojawia się bezpośrednio w utworze dowiadujemy się tylko o jego czynach (dwukrotne obicie psa). Krasicki opisuje dwie noce z życia jednego psa. Pierwszej nocy czując zbliżającego się... Więcej »
Więcej »Bajka Ignacego Krasickiego „Słowik i szczygieł” oferuje krótki ale dosadny komentarz dotyczący działań artystów a być może każdego człowieka który coś tworzy. W utworze rozmawiają ze sobą dwa ptaki – słowik i szczygieł. Słowiki to ptaki znane z... Więcej »
Więcej »Bohaterem bajki „Czapla ryby i rak” Ignacego Krasickiego jest tytułowy ptak. Czapla to już wiekowe zwierzę i nie potrafi zdobywać pokarmu w normalny sposób (Czapla stara jak to bywa Trochę ślepa trochę krzywa) – grozi jej więc śmieć z głodu. Jednak jest ona zmyślnym... Więcej »
Więcej »W utworze „Dewotka” Ignacy Krasicki wykpiwa fałszywą pobożność. Oto widzimy kobietę oddającą się modlitwie. Służąca krzątająca się wokoło robi coś co jest nie w smak jej pani – więc ta nie przerywając modłów zaczyna ją bić. Ciosy wymierza dokładnie w... Więcej »
Więcej »Bajka „Lew i zwierzęta” Ignacego Krasickiego przedstawia spotkanie wszystkich zwierząt na naradzie u lwa – stworzenia uznawanego powszechnie za ich króla. W trakcie owego spotkania rozpoczyna się dyskusja która cecha jest u zwierząt najważniejsza. Pada wiele argumentów... Więcej »
Więcej »„Jagnie i wilcy” Ignacego Krasickiego należy do tych bajek w których przesłanie umieszczone jest już na początku utworu natomiast dalsza jego część służy jego wyjaśnieniu. Bohaterami utworu są jagnię i dwa wilki. Zwierzątko najwyraźniej zabłądziło w lesie odłączywszy... Więcej »
Więcej »„Kruk i lis” Krasickiego porusza temat pojawiający się również w innych bajkach (np. w „Szczur i kot”). Mianowicie utwór dotyczy zapatrzenia w siebie i podatności na pochlebstwo. Zwierzęta i ich rozmowa zaczerpnięte zostały z bajek Ezopa. Na początku przytoczona... Więcej »
Więcej »Bohaterem bajki „Szczur i kot” Ignacego Krasickiego jest tytułowy gryzoń. Akcja dzieje się w czasie mszy świętej – szczur wszedł na ołtarz i przechwala się swoim krewnym: "Mnie to kadzą" - rzekł hardzie do swego rodzeństwa. Szczur jednak zaczyna krztusić się dymem kadziła.... Więcej »
Więcej »Utwór Ignacego Krasickiego „Ptaszki w klatce” jest bardzo krótki (zaledwie cztery wersy) ale o kunszcie autora świadczy iż w tak niewielu słowach zawarł tyle emocji i tak głęboką myśl. Bajka przedstawia rozmowę dwóch ptaków (czyżyków). Jeden... Więcej »
Więcej »Utwór Ignacego Krasickiego „Wstęp do bajek” otwiera wydany w 1779 roku tom „Bajki i przypowieści”. Wiersz ma formę wyliczenia – wymienione zostają przypadki które przeczą znanym stereotypom. I tak Krasicki mówi że był szewc co nigdy nie korzystał... Więcej »
Więcej »„Doktór Piotr” jest dłuższą nowelą Stefana Żeromskiego. Akcja rozgrywa się w zaborze rosyjskim pod koniec XIX wieku. Streszczenie Na początku poznajemy...
Geneza „Cyd” jest jednym z najbardziej znanych utworów Corneille’a. Wystawiona po raz pierwszy w 1637 roku tragikomedia skutkowała tak zwanym „sporem...
„Pierwsza przechadzka” to wiersz Leopolda Staffa napisany w 1946 roku. Utwór powstał tuż po II wojnie światowej i traktuje właśnie o owym trudnym czasie...
Wiersz Antoniego Słonimskiego „Smutno mi Boże” pochodzi z lat dwudziestych XX wieku. Tytuł i treść nawiązują do „Hymnu” Juliusza Słowackiego (znanego...
„Stary Prometeusz” to wiersz Zbigniewa Herberta w którym poeta przedstawia odmienny od utrwalonego w tradycji wizerunek mitologicznego tytana. W tekście tym...
„Pantofelek” to utwór Andrzeja Bursy. Przestawia coś w rodzaju dialogu dwóch postaci (choć widzimy wypowiedzi tylko jednej z nich). Podmiot liryczny...
Wiersz „Przedśpiew” Leopolda Staffa pochodzi z tomu „Gałąź kwitnąca” (1908). Tekst stanowi poetyckie credo artysty. Poeta wypowiada się w nim bowiem...
Streszczenie „Królowa śniegu” jest baśnią napisaną przez duńskiego pisarza Hansa Christiana Andersena. Pierwsza jej część opowiada historię magicznego...
Streszczenie Tomasza Judyma poznajemy w Paryżu jako studenta medycyny. Ma dwadzieścia kilka lat. W czasie zwiedzania Luwru spotyka swoje rodaczki – starszą dystyngowaną...