„Sonet 90” o incipicie Były to włosy złote rozpuszczone (w przekładzie Jalu Kurka) jest lirykiem w którym podmiot liryczny ukazuje piękno Laury – kobiety będącej adresatką i inspiracją całego cyklu. Analiza Utwór zachowuje klasyczną budowę sonetu a więc... Więcej »
Więcej »Geneza „Sonety do Laury” zwane także „Canzoniere” (od włoskiego „canzona” – pieśń) oraz „Drobne wiersze włoskie” (tę nazwę nadał zbiorowi sam Petrarka) powstawały na przestrzeni wielu lat – najpewniej w okresie od 1330 do 1365. Chociaż... Więcej »
Więcej »Jednym z najciekawszych a zarazem najbardziej tajemniczych motywów pojawiających się w „Makbecie” Williama Szekspira jest sen. Już sama sceneria w której rozgrywają się wydarzenia przywodzi na myśl koszmar lub niepokojącą marę. Budzące lęk pohukiwania przerażające... Więcej »
Więcej »Makbet - główny bohater dzieła Williama Szekspira - to postać dynamiczna. W trakcie rozwoju fabuły przechodzi on metamorfozę stając się zupełnym zaprzeczeniem umiłowanych wcześniej wartości. Punktem kulminacyjnym tej przemiany jest morderstwo króla Dunkana czyli uczynek który... Więcej »
Więcej »Motyw władzy często pojawia się w dziełach Szekspira. Wybitny angielski poeta wielokrotnie wplótł go w swe utwory (m. in. do tragedii zatytułowanej „Król Lear” oraz „Hamleta”) podkreślając wpływ jaki władza wywiera na ludzi. Jednak najbardziej wyrazistym... Więcej »
Więcej »Tytułowy bohater tragedii Williama Szekspira przejął władzę bezlitośnie mordując prawowitego króla. Zasiadłszy na tronie szybko stał się człowiekiem znienawidzonym przez lud i opuszczonym przez dawnych przyjaciół. Nie tylko był on godnym pogardy uzurpatorem ale także żądnym... Więcej »
Więcej »Makbet był jednym z najbardziej zaufanych ludzi króla Malkolma - dowódcą na którym władca zawsze mógł polegać. Jego męstwo okazane w czasie bitwy pozwoliło szkockim siłom pokonać nieprzyjaciół i pochwycić zdradzieckiego tana Kawdoru. Jednak ani wielkie... Więcej »
Więcej »Edyp - syn Lajosa i Jokasty - oraz Makbet - szlachetny tan Glamis - pojawiają się na kartach dwóch tragedii których powstanie dzieli około 2000 lat. Losy tych bohaterów mogą wydawać się bardzo podobne jednak bliższe spojrzenie pozwala uchwycić wiele różnic jakie... Więcej »
Więcej »„Makbet” – problem zła winy i kary – opracowanie „Makbet” Williama Szekspira często jest postrzegany jako dzieło ponadczasowe i niezwykle ważne dla dalszego rozwoju literatury. Podczas prac nad nim angielski poeta wykorzystał źródła historyczne w dużej... Więcej »
Więcej »Dzieło Andrzeja Frycza Modrzewskiego to jeden z ciekawszych owoców staropolskiej polskiej myśli politycznej. Kilka słów należy poświęcić samemu autorowi. Modrzewski studiował na Uniwersytecie Krakowskim a także w Wittenberdze. W Niemczech poznał idee rodzącej się wówczas... Więcej »
Więcej »Opublikowane w 1597 roku „Kazania sejmowe” Piotra Skargi należą do arcydzieł literatury staropolskiej. Wśród kazań szczególne znaczenie ma kazanie drugie którego pełny tytuł to „O miłości ku Ojczyźnie i o pierwszej chorobie Rzeczypospolitej która... Więcej »
Więcej »Piotr Skarga był kaznodzieją króla Zygmunta III Wazy jezuitą jedną z najważniejszych postaci polskiej reformacji. Jego najważniejsze dzieła to bardzo popularne w epoce „Żywoty Świętych” (1579) i przede wszystkim „Kazania sejmowe” (1597). Wbrew tytułowi nie... Więcej »
Więcej »„Kazania Sejmowe” Piotrka Skargi przez lata uznawano za dzieło o proroczym wręcz charakterze. Ich autor przewidzieć miał upadek i rozbiory Rzeczypospolitej a także przedstawić program który pozwoliłby tej tragedii uniknąć. Legenda owa stworzona została prawdopodobnie przez... Więcej »
Więcej »W 1528 roku ukazało się we Włoszech dzieło Baldassarre Castiglione „Il Cortegiano”. Traktat ów zyskał olbrzymią popularność w całej Europie. Renesansowe elity uznały iż w książce doskonale wypunktowano cechy idealnego szlachcica i dworzanina – stąd też w wielu... Więcej »
Więcej »„Dworzanin polski” jest dziełem życia Łukasza Górnickiego. Urodzony w 1527 roku w rodzinie mieszczańskiej Górnicki studiował w Krakowie oraz w we Włoszech. Po powrocie z Italii otrzymał od króla Zygmunta Augusta polecenie przygotowania polskiego przekładu dzieła... Więcej »
Więcej »„Żeńcy” Szymona Szymonowica wydani zostali w tomie „Sielanki” w 1614 roku. Utwory wchodzące w skład wspomnianej książki wzorowane były na poezji bukolicznej Wergiliusza i Teokryta. Większość z nich zawierała akcenty mitologiczne – niejednokrotnie wydawać się... Więcej »
Więcej »„Żeńcy” stanowią część wydanego w 1614 zbioru „Sielanki” Szymona Symonowica. Uchodzą za najwybitniejszą część tomu wzorowanego na częściowo na poezji Wergiliusza i Teokryta. W przeciwieństwie do większości utworów Szymonowica „Żeńcy” nie... Więcej »
Więcej »Jan Kochanowski wielokrotnie chwalił w swojej twórczości wiejskie życie. Jednym z najbardziej znanych utworów w których zawarł apoteozę życia na prowincji jest „Pieśń świętojańska o Sobótce” (1586). W pieśniach 12 panien zawarty został obraz idylli... Więcej »
Więcej »„Pieśń świętojańska o Sobótce” Jana Kochanowskiego ukazała się razem z cyklem „Pieśni” w 1586 roku już po śmierci autora. Składa się ze wstępu wyjaśniającego wydarzenia jakich czytelnik jest świadkiem oraz pieśni dwunastu panien. Utwór przedstawia... Więcej »
Więcej »Wielu autorów polskiego renesansu przedstawiało wieś jako swego rodzaju ziemski raj. Życie na wsi miało być dalekie od złudnego blichtru i zepsucia wielkiego świata i harmonijne. Poetą w ten sposób przedstawiającym radości ziemiańskiego życia był Jan Kochanowski. Ale bodaj... Więcej »
Więcej »W okresie renesansu niezwykłą popularność zdobyły w Europie dzieła zwierające wskazówki jak prowadzić godne i dobre życie. Autorzy analizowali jaka edukacja jest najbardziej wskazana jak prowadzić swoje sprawy finansowe jak się żywić a także w jaki sposób przyjąć nadchodzącą... Więcej »
Więcej »W 1568 roku ukazało się jedno z ważniejszych dzieł Mikołaja Reja tzw. „Zwierciadło”. Utwór łączył wiersz i prozę – a częścią prozatorską był właśnie „Żywot człowieka poczciwego” (według ówczesnej pisowni: „Żywot człowieka poćciwego”).... Więcej »
Więcej »W 1568 roku Mikołaj Rej opublikował tzw. „Zwierciadło” utwór łączący fragmenty wierszowane i prozę. Prozą właśnie spisana została jego część znana jako „Żywot człowieka poćciwego”(„Żywot człowieka poczciwego”). Autor przedstawił w nim własną... Więcej »
Więcej »Streszczenie: „Krótka rozprawa...” została wydana przez Reja w 1543 roku w Krakowie pod pseudonimem Ambroży Korczbok Rożek. Jej pełen tytuł to „Krótka rozprawa między trzema osobami Panem Wójtem a Plebanem którzy i swe i innych ludzi przygody wyczytają... Więcej »
Więcej »Bodaj najbardziej znany spośród utworów Mikołaja Reja to „Krótka rozprawa między trzema osobami: Panem Wójtem a Plebanem”. Ukazała się w 1543 roku w Krakowie pod pseudonimem Ambroży Korczbok Rożek. Jej pełen tytuł to: „Krótka rozprawa między... Więcej »
Więcej »„Księga Psalmów” od wieków należała do szczególnie popularnych części Pisma Świętego. Dość powiedzieć że odwołują się do niej jeszcze współcześni muzycy rockowi (np. Psalm 151 Kazika Staszewskiego). Nie inaczej było w epoce Renesansu –... Więcej »
Więcej »„Odprawa posłów greckich” Jana Kochanowskiego została wystawiona w 1578 roku. Niedługo później doczekała się również druku. Utwór opowiada o politykach trojańskich mających zadecydować czy oddać Grekom porwaną Helenę. Parys (nazywany tutaj Aleksandrem)... Więcej »
Więcej »Jan Kochanowski był człowiekiem głębokiej pobożności i fakt ten znajduje odzwierciedlenie w jego twórczości. Do najbardziej znanych utworów w których przedstawia obraz Boga zalicza się hymn „Czego chcesz od nas Panie” oraz cykl „Treny” (głównie... Więcej »
Więcej »Dorobek artystyczny Williama Szekspira wciąż cieszy się olbrzymią popularnością. Jego dzieła nadal wystawianie są na deskach teatrów i stanowią źródło inspiracji dla kolejnych pokoleń twórców. Taki stan rzeczy spowodowany jest z pewnością ich ponadczasowością.... Więcej »
Więcej »Geneza „Makbet” napisany został przez Szekspira najprawdopodobniej ok. 1606 r. Opowiedziana w dramacie historia ma swoje źródła w wydarzeniach historycznych które autor poznał za pośrednictwem „Kronik Anglii Szkocji i Irlandii” pióra Raphaela Holinsheda.... Więcej »
Więcej »Streszczenie Akt pierwszy Scena I „Makbet” Williama Szekspira rozpoczyna się sceną przedstawiającą sabat trzech czarownic. Oczekują one na zakończenie bitwy by spotkać tytułowego bohatera i odbyć z nim rozmowę. Scena II W obozie niedaleko Forres król Dunkan wypytuje rannego... Więcej »
Więcej »W tym Trenie Kochanowski ponownie wykorzystuje kostium mitologii greckiej by wyrazić swoją rozpacz. Na początku wzywa jedną z Muz (Erato muza poezji) i swoją lutnię (poezję) przypominając sobie iż właśnie w sztuce ludzie znajdują pociechę. Uznaje iż rozważając swoje tragedie na tle... Więcej »
Więcej »Tren XIV przynosi kolejny raz w cyklu odwołanie do mitologii greckiej. Poeta zastanawia się gdzie są wrota do krainy podziemia które przekroczył Orfeusz. Tak jak mityczny bohater poszukujący ukochanej Eurydyki Kochanowski chciałby zejść do Hadesu i stanąć przed bogiem podziemi (w Trenie... Więcej »
Więcej »Poeta żali się że ubrania należące ongiś do Urszulki ciągle przypominają mu o śmierci dziecka - żałosne ubiory … Żalu mi przydajecie”. Przypomina przedmiotom że są już niepotrzebne bo Urszulkę ujął … sen twardy nieprzespany. Zauważa że matka nie do takiej łożnice... Więcej »
Więcej »Właściwie cały Tren V wypełnia jedna metafora. Urszula porównana zostaje do oliwki w sadzie. Poeta podkreśla niedojrzałość drzewka – nie zdążyło jeszcze wypuścić ani gałązek ani listków. Jedna ogrodnik uprzątając „ostre ciernie lub rodne pokrzywy” ścina... Więcej »
Więcej »Tren IX jest rozliczeniem Kochanowskiego z filozofią stoicką. Stoicy uważali że człowiek może stać ponad cierpieniem i nędzą gdy posiądzie mądrość wyjaśniającą świat (głosił tak między innymi popularny w okresie renesansu Marek Aureliusz cesarz rzymski autor „Rozmyślań”).... Więcej »
Więcej »Kochanowski mówi iż żaden z ojców bardziej nie kochał swojego dziecka żaden też bardziej nie cierpiał z powodu jego straty. Nie jest to jednak dziwne bowiem ledwie się kiedy dziecię urodziło Co by łaski rodziców swych tak godne było. Wylicza nadzwyczajne „cnoty”... Więcej »
Więcej »Tren XI to kontynuacja krytyki filozofii jako drogi do szczęścia (por. Tren IX). Filozofia miała uczynić człowieka cnotliwym – a cnota i szczęście miały być tym samym. Jednak utwór rozpoczyna się stwierdzeniem „Fraszka cnota”. Ma być to wypowiedź Brutusa rzymskiego... Więcej »
Więcej »Tren VIII rozpoczynają słowa będące najbardziej bodaj rozpoznawalnym fragmentem całego cyklu: Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim Moja droga Orszulo tym zniknieniem swoim!Pełno nas a jakoby nikogo nie było: Jedną maluczką duszą tak wiele ubyło. Utwór oparty jest na kontrastach... Więcej »
Więcej »Według przyjętych zasad gatunku utwory żałobne poświęcano osobom znaczącym mężom stanu wodzom wybitnym duchownym. Jan Kochanowski odszedł od tej reguły. „Treny” opisując rozpacz z powodu odejścia dziecka które nie miało więcej nad trzydzieści miesięcy (Tren XII).... Więcej »
Więcej »„Pieśń świętojańska o Sobótce” Jana Kochanowskiego ukazała się razem z cyklem „Pieśni” w 1586 roku już po śmierci autora. Składa się...
Streszczenie „Pieśń nad pieśniami” to dialog pomiędzy Oblubieńcem i Oblubienicą. W pierwszej pieśni wzajemnie zachwycają się oni urodą swego partnera. Ona...
„Pochwała złego o sobie mniemania” to wiersz Wisławy Szymborskiej który stanowi filozoficzną refleksję nad moralnością. Pod względem formalnym tekst...
Geneza Fiodor Dostojewski pisał „Zbrodnię i karę” w latach 1865 – 1866. Powieść ukazywała się w odcinkach na łamach czasopisma „Ruskij Wiestnik”....
Streszczenie Powieść Stefana Żeromskiego „Popioły” miała być w zamierzeniu autora przekrojowym obrazem społeczeństwa polskiego na przełomie XVIII i XIX wieku....
„Albatros” Charlesa Baudelaire’a to wiersz autotematyczny w którym twórca wypowiada się na temat istoty poezji i kondycji samego poety. W tekście...
„Koniec XIX wieku” Kazimierza Przerwy-Tetmajera to wiersz będący manifestacją młodopolskiego dekadentyzmu i kryzysu kultury europejskiej. Poeta zadaje w nim dramatyczne...
Streszczenie Utwór rozpoczyna bezpośredni zwrot do dzieci. Są one nawoływane do pójścia na wzgórze i zmawiania modlitwy za tatę. Podkreślone są zagrożenia...
Streszczenie Tom I Rok 1647 był to dziwny rok w którym rozmaite znaki na niebie i ziemi zwiastowały jakoweś klęski i nadzwyczajne zdarzenia. Narrator wspomina niebywale...